Przedmiotowe Ocenianie z języka polskiego dla uczniów klas IV- VIII

zgodne z programem nauczania języka polskiego

w klasach IV–VIII szkoły podstawowej

Między nami

Joanny Piasta-Siechowicz, Agnieszki Łuczak,

Anny Murdzek, Ewy Prylińskiej

na r. szkolny 2023/2024

opracowała : Joanna Martynowicz

 

Cele kształcenia – wymagania ogólne

1. Kształcenie literackie i kulturowe.
   1. Wyrabianie i rozwijanie zdolności rozumienia utworów literackich oraz innych tekstów kultury.
   2. Znajomość wybranych utworów z literatury polskiej i światowej oraz umiejętność mówienia o nich z wykorzystaniem potrzebnej terminologii.
   3. Kształtowanie umiejętności uczestniczenia w kulturze polskiej i europejskiej, szczególnie w jej wymiarze symbolicznym i aksjologicznym.
   4. Rozwijanie zdolności dostrzegania wartości: prawdy, dobra, piękna, szacunku dla człowieka i kierowania się tymi wartościami.
   5. Kształcenie postawy szacunku dla przeszłości i tradycji literackiej jako podstawy tożsamości narodowej.
   6. Poznawanie wybranych dzieł wielkich pisarzy polskich w kontekście podstawowych informacji o epokach, w których tworzyli (zwłaszcza w klasach VII i VIII).
   7. Rozwijanie zainteresowania kulturą w środowisku lokalnym i potrzeby uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych.
2. Kształcenie językowe.
   1. Rozwijanie rozumienia wartości języka ojczystego oraz jego funkcji w budowaniu tożsamości osobowej ucznia oraz wspólnot: rodzinnej, narodowej i kulturowej.
   2. Rozwijanie rozumienia twórczego i sprawczego charakteru działań językowych oraz formowanie odpowiedzialności za własne zachowania językowe.
   3. Poznawanie podstawowych pojęć oraz terminów służących do opisywania języka i językowego komunikowania się ludzi.
   4. Kształcenie umiejętności porozumiewania się (słuchania, czytania, mówienia i pisania) w różnych sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych, w tym także z osobami doświadczającymi trudności w komunikowaniu się.
   5. Kształcenie umiejętności poprawnego mówienia oraz pisania zgodnego z zasadami ortofonii oraz pisowni polskiej.
   6. Rozwijanie wiedzy o elementach składowych wypowiedzi ustnych i pisemnych oraz ich funkcjach w strukturze tekstów i w komunikowaniu się.
3. Tworzenie wypowiedzi.
   1. Usprawnianie czynności fonacyjnych, artykulacyjnych i prozodycznych uczniów.
   2. Rozwijanie umiejętności wypowiadania się w określonych formach wypowiedzi ustnych i pisemnych.
   3. Kształcenie umiejętności wygłaszania, recytacji i interpretacji głosowej tekstów mówionych, doskonalenie dykcji i operowania głosem.
   4. Rozpoznawanie intencji rozmówcy oraz wyrażanie intencji własnych, rozpoznawanie języka jako działania (akty mowy).
   5. Rozwijanie umiejętności stosowania środków stylistycznych i dbałości o estetykę tekstu oraz umiejętności organizacji tekstu.
   6. Poznawanie podstawowych zasad retoryki, w szczególności argumentowania, oraz rozpoznawanie manipulacji językowej.
   7. Rozbudzanie potrzeby tworzenia tekstów o walorach estetycznych i podejmowania samodzielnych prób literackich.
4. Samokształcenie.
   1. Rozwijanie szacunku dla wiedzy, wyrabianie pasji poznawania świata i zachęcanie do praktycznego zastosowania zdobytych wiadomości.
   2. Rozwijanie umiejętności samodzielnego docierania do informacji, dokonywania ich selekcji, syntezy oraz wartościowania.
   3. Rozwijanie umiejętności rzetelnego korzystania ze źródeł wiedzy, w tym stosowania cudzysłowu, przypisów i odsyłaczy oraz szacunku dla cudzej własności intelektualnej.
   4. Kształcenie nawyków systematycznego uczenia się oraz porządkowania zdobytej wiedzy i jej pogłębiania.
   5. Zachęcanie do rozwijania swoich uzdolnień przez udział w różnych formach poszerzania wiedzy, na przykład w konkursach, olimpiadach przedmiotowych i wykładach oraz rozwijanie umiejętności samodzielnej prezentacji wyników swojej pracy.
   6. Rozwijanie umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną w poszukiwaniu, porządkowaniu i wykorzystywaniu pozyskanych informacji.

       ZASADY  OCENIANIA :

1. Na początku roku szkolnego nauczyciel przedmiotu informuje ucznia o zasadach oceniania. Ocenianiu podlegają wiedza i umiejętności ucznia.
2. Przy ocenianiu uwzględnia się zalecenia Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.
3. Ocenie podlegają niżej wymienione obszary aktywności ucznia:

              Formy ustne:

• odpowiedzi przy tablicy
• wypowiedzi w klasie (aktywność)

         Formy pisemne:

• sprawdziany
• wypracowania
• długoterminowa praca, projekt
• wypowiedź pisemna na lekcji
• kartkówki
• praca dodatkowa
• prezentacja multimedialna
• ćwiczenia z gramatyki
• zadania domowe
• praca  w grupach

         4. Przyjmuje się następujący sposób przeliczania punktów na ocenę w stopniach:

• 0% - 29% - niedostateczny
• 30% - 49% - dopuszczający
• 50% - 74% - dostateczny
• 75% - 89% - dobry
• 90% - 99% - bardzo dobry
• 100% - celujący

               5.  Przy zapisie ocen cząstkowych dopuszcza się stosowanie znaków „+” i „ – „ .

6. Sprawdzian  jest obowiązkowy i zapowiedziany z tygodniowym wyprzedzeniem. Jeżeli z przyczyn losowych  lub z powodu choroby uczeń nie może go napisać wraz z całą klasą, to powinien uczynić to w terminie nie przekraczającym tygodnia od daty powrotu do szkoły . 

 7.  Poprawianie obowiązkowych sprawdzianów  jest dobrowolne. Poprawa musi odbyć się w nieprzekraczalnym terminie tygodnia od momentu  oddania sprawdzianu klasie, można ją pisać tylko raz. 

                 8.Kartkówki obejmują materiał z 3 ostatnich tematów  i nie muszą być zapowiadane.

                9.Uczeń ma prawo dwa razy w półroczu zgłosić nieprzygotowanie do lekcji, brak pracy domowej, zeszytu, ćwiczeń.

                  (jeżeli nie zgłosi tego na początku lekcji, a będzie nieprzygotowany, otrzymuje ocenę niedostateczną).

              10   Uczeń zobowiązany jest prowadzić zeszyt, w przypadku nieobecności wszystkie brakujące lekcje powinny

                     być uzupełnione.

            11. Ocena śródroczna i końcoworoczna jest wystawiana przez nauczyciela na bazie uzyskanych przez ucznia

                   ocen cząstkowych. Nie jest średnią z tych ocen.

            12.Oceny klasyfikacyjne: śródroczne i roczne  ustala się w stopniach, według następującej skali:

                  celujący, bardzo dobry, dobry, dostateczny, dopuszczający, niedostateczny         

                                                              Wymagania edukacyjne obejmują                                                                                                            

Wiedzę w zakresie:

- pojęć i terminów związanych z literaturą, filmem, teatrem

- kształcenia językowego

- ortografii i interpunkcji

Umiejętności w zakresie:

- czytania

- pisania

- słuchania

- mówienia

- odbioru tekstów kultury

- korzystania ze źródeł kultury

OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA DLA KLAS  4-8

niedostateczny

• poziom umiejętności i wiadomości objętych wymaganiami edukacyjnymi  uniemożliwia osiąganie celów polonistycznych
• uczeń nie potrafi wykonać zadań o niewielkim poziomie trudności

dopuszczający

• poziom umiejętności i wiadomości objętych wymaganiami edukacyjnymi  umożliwia osiąganie celów polonistycznych
• uczeń potrafi wykonać zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim poziomie trudności

dostateczny

• poziom zdobytych umiejętności i wiadomości objętych wymaganiami edukacyjnymi  pozwala na rozwijanie kompetencji ujętych w programie i wynikających z podstawy programowej
• uczeń wykonuje zadania teoretyczne i praktyczne typowe ,o średnim poziomie trudności ujęte w programie i wynikające z podstawy programowej

dobry

• uczeń poprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne ujęte w programie i wynikające z podstawy programowej
• rozwiązuje samodzielnie typowe zadania teoretyczne i praktyczne

bardzo dobry

• uczeń sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne ujęte w programie i wynikające z podstawy programowej

• potrafi zastosować poznaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach

celujący

• uczeń biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne ujęte w programie i wynikające z podstawy programowej
• proponuje rozwiązania nietypowe w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych objętych programem nauczania i wynikających z podstawy programowej,
• jest twórczy, rozwija własne uzdolnienia

 OBSZARY  AKTYWNOŚCI  PODLEGAJĄCE  OCENIANIU

Zadania domowe  obejmują ćwiczenia z nauki o języku, literatury oraz dłuższe wypowiedzi  przewidziane w programie nauczania, czytanie, recytację.

Czytanie – ocenie podlegają:

• technika czytania (czytanie głośne i wyraźne)
• ciche czytanie ze zrozumieniem
• czytanie z uwzględnieniem celu (np. informacja, przeżycie)

Wypowiedzi ustne obejmują:

• Dłuższe wypowiedzi na określony temat z literatury
• Wypowiedzi na określony temat z gramatyki
• Udział w dyskusji
• Prezentacje  pracy własnej lub grupy

Sprawdziany – literackie i językowe (w tym dyktanda)

• Godzinny sprawdzian z nauki o języku
• Sprawdziany  ze znajomości lektury (przeczytanie  4 lektur  w ciągu roku)
• Testy z opanowanych działów kształcenia literackiego, językowego

Prace klasowe – w formie dłuższego wypracowania – przynajmniej dwie  w każdym roku

Kartkówki – krótka praca pisemna z ostatniej lub trzech ostatnich lekcji, nie  wymagająca zapowiedzenia, sprawdzająca systematyczność  uczenia się, trwająca do 15 min

Zadania dodatkowe obejmują:

• Samodzielne przygotowanie pomocy dydaktycznych
• Czytanie i prezentację utworów literackich spoza kanonu lektur obowiązkowych
• Wykonanie dodatkowych ćwiczeń z literatury lub gramatyki

Prezentacje multimedialne

• Zgodność z tematem
• Atrakcyjność formy prezentacji
• Podanie źródeł informacji
• Samodzielność przygotowanej pracy

  Ocenie również podlegają:

• aktywność na lekcji (6 plusów – ocena celująca, 6 minusów - ocena niedostateczna  ),
• nieprzygotowania, brak zadania, brak  zeszytu  ( do 2 w semestrze ).

KRYTERIA OCENIANIA  WYPOWIEDZI  USTNYCH

              Mówimy:

1. Zgodnie z tematem.
2. Zachowując odpowiednią kompozycję wypowiedzi:

• pamiętamy o wstępie, rozwinięciu, zakończeniu;
• łączymy tekst w logiczną całość;
• unikamy powtarzania tych samych myśli.

3. Zwracając uwagę na poprawność językową:

• stosujemy bogate słownictwo;
• włączamy w wypowiedź porównania, cytaty, przysłowia, związki frazeologiczne;
• używamy poprawnej polszczyzny;
• dbamy o poprawny akcent.

4. Stosując odpowiednie tempo mówienia (dyscyplinę czasu);

• dopasowujemy tempo mówienia do tematu i formy wypowiedzi;
• mówimy płynnie unikając pauz i przerywników. 

KRYTERIA OCENIANIA  PRAC  PISEMNYCH

Zarówno obowiązujące programy nauczania, jak i standardy wymagań egzaminacyjnych zalecają sprawdzanie i ocenianie następujących form wypowiedzi pisemnych oraz krótkich form użytkowych:

• opowiadanie;
• charakterystyka;
• rozprawka
• opis - przedmiotu, krajobrazu, sytuacji, przeżyć, postaci rzeczywistej i literackiej, dzieła sztuki;
• sprawozdanie z z filmu, spektaklu, wydarzenia
• notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia;
• list prywatny i oficjalny
• dedykacja
• podanie
• list motywacyjny
• CV
• kartka pocztowa;
• zaproszenie;
• zawiadomienie;
• pamiętnik
• dziennik
• recenzja

• ogłoszenie;
• instrukcja;
• przepis.

W  wypowiedziach  pisemnych  ocenie podlega:

1. Treść

• zrozumienie tematu
• dobór materiału, przykładów - oryginalność
• wnioskowanie

           Uwaga:

            Praca nie na temat zostanie oceniona negatywnie.

            Praca niespełniająca kryterium objętości oceniana jest tylko w zakresie  realizacji  tematu.

      2.    Kompozycja

• posługiwanie się określoną formą wypowiedzi
• spójność tekstu, logika wypowiedzi
• zachowanie trójdzielności tekst

3.  Styl wypowiedzi

•     dostosowanie stylu do formy wypowiedzi

4.   Poprawność językowa

• poprawna budowa zdań
• trafne wyznaczanie granicy zdań
• poprawne stosowanie związków wyrazowych, frazeologicznych

• poprawne stosowanie form gramatycznych

5.   Ortografia

• wykazanie się znajomością zasad ortograficznych

          Uwaga:

          Identyczny błąd ortograficzny popełniony kilkakrotnie jest liczony jako jeden  błąd.

 6.  Interpunkcja

• wykazanie się znajomością zasad interpunkcji

 POPRAWA NIEZADAWALAJĄCYCH WYNIKÓW NAUCZANIA

1. Nauczyciel wspólnie z uczniem ustalają zakres materiału, który wymaga nadrobienia i poprawy.
2. Obecność ucznia na pracach klasowych, testach i sprawdzianach jest obowiązkowa. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności nauczyciel wraz z uczniem ustala kolejny termin pisania sprawdzianu.
3. Uczeń ma prawo  do poprawy oceny w ustalonym terminie.
4. Ocenę niedostateczną otrzymaną na skutek braku zadania domowego można poprawić odrabiając w/w zadanie.
5. Kartkówki nie podlegają poprawie.
6. Zasady uzupełniania braków i poprawiania ocen reguluje Statut Szkoły

DOSTOSOWANIE  PRZEDMIOTOWEGO  OCENIANIA  do możliwości uczniów ze specjalnymi wymaganiami edukacyjnymi :

1. Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni.
2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie poradni psychologiczno – pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się.
3. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów.

 Uwaga!

Jeśli uczeń (rodzice) uważa, że wystawiona ocena semestralna bądź roczna jest ustalona niezgodnie z przepisami prawa i nie odzwierciedla faktycznego stanu wiedzy, to wówczas w terminie 7 dni od ukończenia zajęć dydaktyczno – wychowawczych może zgłosić zastrzeżenia do Dyrektora Szkoły. Jeśli Dyrektor uzna zasadność wniosku, to powołuje komisję, która przeprowadza sprawdzian wiadomości i umiejętności ucznia w formie pisemnej i ustnej oraz ustala semestralną bądź roczną ocenę . Nie ma odwołania od oceny ustalonej w wyniku sprawdzianu poprawiającego ocenę.